Compost is het toppunt van circulariteit. Dat blijkt weer uit de resultaten van het TKI-project ‘Micronutriënten in de kringloop’ waar de BVOR de afgelopen twee jaar ook aan heeft deelgenomen. Het onderzoek is afgerond in december 2023. Het richtte zich op de mogelijkheid om toe te werken naar een circulaire omgang van micronutriënten (ofwel spoorelementen), omdat er in de toekomst voor verschillende micronutriënten schaarste kan ontstaan. Tot op heden worden micronutriënten veelal gewonnen uit geologische reserves, bijvoorbeeld uit mijnen.
Compost: toppunt van circulariteit
Als we kijken naar de balans van aan- en afvoer van micronutriënten in de Nederlandse akkerbouw, dan valt op dat de gehalten van micronutriënten in gft- en groencompost veelal voldoen aan de vraag van de verschillende gewassen wanneer er 100% compost zou worden gebruikt. In een voorbeeld bouwplanscenario is qua hoeveelheid toe te dienen product gerekend met de gebruiksnorm van 60 kg P205/ha. In de praktijk zal nooit 100% compost worden gegeven, maar altijd een mix van verschillende meststoffen. Een spoorelement met een structureel tekort in de bodem is borium, wat vooral te wijten is aan hoogproductieve gewassen die geteeld worden en het feit dat borium makkelijk uitspoelt.
Figuur uit rapport (zie download onder aan pagina). Nutriëntenbalans uitgedrukt als verhouding ten opzichte van de gewasafvoer (gemiddelde van een rotatie met aardappelen, suikerbieten, wintertarwe en uien). Bij 0 is de aanvoer gelijk aan de afvoer met gewas, zonder bemesting is de balans -1, cijfers >0 geven aan hoeveel keer hoger het overschot is ten opzichte van de afvoer. Mestgift per organische mestsoort bij een hoeveelheid van 60 kg P2O5/ha.
Het onderzoeksteam geeft wel aan dat het goed is indien meer metingen worden uitgevoerd aan zowel verse inputmaterialen als aan het eindproduct compost.
Mogelijk is het percolaat ook een interessante bron van micronutriënten. Dit percolaat wordt in de praktijk veelal weer gebruikt om gedurende het proces het composterende materiaal te bevochtigen, maar wordt ook vaak afgevoerd naar een waterzuivering. Onderzoek naar de gehalten aan spoorelementen in percolaat moet uitwijzen of deze afvalwaterstroom een potentiële bron van winbare micronutriënten is.
In dit onderzoek is ook gekeken naar het winnen van micronutriënten uit slib van riool- en professionele waterzuiveringsinstallaties. Er zijn veel mogelijkheden op dit vlak, maar de kosten wegen veelal niet op tegen de baten.
Naar download en verdere informatie project >
Foto van onehundredseventyfive via Pixabay